DÜNYA NASIL OLUŞTU?
Yer benzeri gezegenler grubunun hacim ve kütle açısından en büyük gezegenidir.Şuan üzerinde yaşan olduğu bilinen tek gezegen Dünya'dır.Tek doğal uydusu Aydır.Yapılan araştırmalar sonucunda Dünya'nın yaşı 4,467 milyar yıl olduğu öğrenilmiştir.Dünya ömrünü önceden tamamlamış bir yıldızın dağılmış atıklarından ve yıldızlar arası bir maddenin etrafında dönerek iyice yoğunlaşmasından oluşmuştur.Daha sonra bu karasal gezegen birçok göktaşı çarpışmalarına sahne olmuş ve göktaşlarnın yapısında bulunan donmuş buz,silikat ve metal yapılar deniz ve okyanusları oluşturmuştur.Merkezde yoğunlaşan ağır demir ve nikel elementleri Dünya'nın çekirdeğini oluşturmuştur.Devam eden göktaşı bombardımanı ise Jüpiter'in güçlü çekim etkisi sonucunda azalmıştır.uygun şartlar altında oluşan canlı hayat sonucunda bitkilerin yaptığı fotosentez sayesinde gezegenin atmosferi oluşmuştur.Dünya kutuplardan basık,ekvatordan ise şişiktir. Dünya'nın kendine has bu şekline ise geoit denir.Dünya 5 farklı katmand50-an oluşur bunlar;
Hava küre, taş küre,su küre,ateş küre ve çekirdekten oluşur.
Hava küre:Diğer adı atmosferdir.Dünyayı saran gaz tabakasıdır.Atmosferdeki gazlar yer çekiminin etkisiyle belirli yüksekliklerde tutulur.Ağır gazlar yere daha yakın alt tabakalarda,hafif gazlar ise üst tabakalarda yer alır.Yer yüzünden 9 km yükseldiğimiz zaman yaşamaya yetecek düzeyde oksijen bulunmaz.17-18 km sonra ise oksijen oranı iyice azalır ve ateş yakmaya yetecek kadar oksijen kalmaz
Taş küre:Taş kürenin diğer adı litosferdir. Taş küre canlıların üzerinde yaşadığı toprak ve kayadan oluşan tabakaya verilen isimdir.Taş kürenin kalınlığı 50-60 km'dir. Fakat bu kalınlık her yerde aynı değildir.Okyanuslarda kalınlık daha azken karada daha fazladır.Tabakalar hakkındaki en çok bilgi taş küre hakkındadır.Çünkü taş küreyi incelemek diğer tabakaları incelemekten daha kolaydır.Taş kürenin en üst kısmına sial adı verilir.Sial'in altındaki bölge ise sima olarak adlandırılır.Tahminlere göre daha altta Gabro ve bazaltlar bulunmaktadır.
Su küre:Diğer adı hidrosferdir.Canlıların yaşam kaynağıdır. Hidrosferin %98'ini okyanuslar ve denizler oluşturmaktadır.Su kürenin kalınlığı deniz seviyesine göre +3810 metre ile -11033 metre arasındadır.Dünya'nın %71'ini hidrosfer,%29'unu ise karalar oluşturur.
Ateş küre:Diğer adı pirosferdir.Yaklaşık olarak 2900 km'dir. Ateş kürede koyu kıvamlı ve sıcak olan sıvıya mağma adı verilir.Sıcaklığı ortalama 2000 santigrat derecedir.Ateş küredeki tüm maddeler erimiş ve peltemsi yapıdadır.Yer kabuğundaki çatlak ve kırık yerlerden püskürerek etrafa zarar verir.Yanardağ oluşumunda etkilidir.Taş kürede oluşan depremlerin büyük bir çoğunluğu ateş küreden kaynaklanmaktadır.
Çekirdek:Diğer adı ağır küredir.Yoğunluk ve ağırlık bakımından en ağır elementlerin bulunduğu kısımdır. Dünya'nın en iç bölümünü oluşturan çekirdeğin 5120-2890 km'ler arasındaki kısmına dış çekirdek,6371-5150km'ler arasındaki kısmına iç çekirdek denir.
Dış çekirdek:Demir ve nikelden oluşmuş iç çekirdeğin üstünde mantonun altında yer alır.Çekirdeğin ısısı dış kısımlarda 4.400 derce'dir. Nikel ve demir sıvısının içinde yer alan Eddy akıntılrının Dünya'nın manyetik alanını etkilediği düşünülmektedir.
İç çekirdek:İç çekirdekte bulunan demir-nikel karışımı iç çekirdekteki basınç yoğunluğundan dolayı kristalleşmiş durumdadır.
Hava küre, taş küre,su küre,ateş küre ve çekirdekten oluşur.
Hava küre:Diğer adı atmosferdir.Dünyayı saran gaz tabakasıdır.Atmosferdeki gazlar yer çekiminin etkisiyle belirli yüksekliklerde tutulur.Ağır gazlar yere daha yakın alt tabakalarda,hafif gazlar ise üst tabakalarda yer alır.Yer yüzünden 9 km yükseldiğimiz zaman yaşamaya yetecek düzeyde oksijen bulunmaz.17-18 km sonra ise oksijen oranı iyice azalır ve ateş yakmaya yetecek kadar oksijen kalmaz
Taş küre:Taş kürenin diğer adı litosferdir. Taş küre canlıların üzerinde yaşadığı toprak ve kayadan oluşan tabakaya verilen isimdir.Taş kürenin kalınlığı 50-60 km'dir. Fakat bu kalınlık her yerde aynı değildir.Okyanuslarda kalınlık daha azken karada daha fazladır.Tabakalar hakkındaki en çok bilgi taş küre hakkındadır.Çünkü taş küreyi incelemek diğer tabakaları incelemekten daha kolaydır.Taş kürenin en üst kısmına sial adı verilir.Sial'in altındaki bölge ise sima olarak adlandırılır.Tahminlere göre daha altta Gabro ve bazaltlar bulunmaktadır.
Su küre:Diğer adı hidrosferdir.Canlıların yaşam kaynağıdır. Hidrosferin %98'ini okyanuslar ve denizler oluşturmaktadır.Su kürenin kalınlığı deniz seviyesine göre +3810 metre ile -11033 metre arasındadır.Dünya'nın %71'ini hidrosfer,%29'unu ise karalar oluşturur.
Ateş küre:Diğer adı pirosferdir.Yaklaşık olarak 2900 km'dir. Ateş kürede koyu kıvamlı ve sıcak olan sıvıya mağma adı verilir.Sıcaklığı ortalama 2000 santigrat derecedir.Ateş küredeki tüm maddeler erimiş ve peltemsi yapıdadır.Yer kabuğundaki çatlak ve kırık yerlerden püskürerek etrafa zarar verir.Yanardağ oluşumunda etkilidir.Taş kürede oluşan depremlerin büyük bir çoğunluğu ateş küreden kaynaklanmaktadır.
Çekirdek:Diğer adı ağır küredir.Yoğunluk ve ağırlık bakımından en ağır elementlerin bulunduğu kısımdır. Dünya'nın en iç bölümünü oluşturan çekirdeğin 5120-2890 km'ler arasındaki kısmına dış çekirdek,6371-5150km'ler arasındaki kısmına iç çekirdek denir.
Dış çekirdek:Demir ve nikelden oluşmuş iç çekirdeğin üstünde mantonun altında yer alır.Çekirdeğin ısısı dış kısımlarda 4.400 derce'dir. Nikel ve demir sıvısının içinde yer alan Eddy akıntılrının Dünya'nın manyetik alanını etkilediği düşünülmektedir.
İç çekirdek:İç çekirdekte bulunan demir-nikel karışımı iç çekirdekteki basınç yoğunluğundan dolayı kristalleşmiş durumdadır.
